Blockchain chiến đấu với deepfake bằng cách nào?

Truy cập vào các video được bảo mật bằng mã hóa trên blockchain giúp giải quyết các tranh chấp trước khi chúng đến.

Cuối tháng trước, một đoạn video deepfake* được đăng tải lên Twitter, trong đó, CEO của sàn giao dịch nổi tiếng Binance, Changpeng Zhao, đóng vai chính trong bộ phim của Lý Liên Kiệt. Tuy nhiên, Zhao không phải là một chuyên gia võ thuật và anh đã phải thốt lên rằng: “Công nghệ này thật đáng sợ. Video KYC và nhận dạng khuôn mặt có lẽ sẽ biến mất sớm”.

lol damn, this technology is scary… Video KYC and facial recognition will be out of the window soon.

(206) https://t.co/lWE99bJo2s Presents: Master CZ [deepfake] – YouTube https://t.co/NU5e3cGV8F

— CZ Binance (@cz_binance) 30 tháng 10, 2019

*Deepfake là một kỹ thuật dùng cho tổng hợp hình ảnh con người dựa trên trí tuệ nhân tạo. Nó được sử dụng để kết hợp và đặt chồng lên hình ảnh và video hiện hữu có lên hình ảnh hoặc video nguồn bằng cách sử dụng kỹ thuật machine learning được gọi là mạng đối nghịch chung.

Tất nhiên, clip trên hoàn toàn vô hại. Công ty chịu trách nhiệm về nó – công ty blockchain Alethea AI, đã tạo ra clip tại một cuộc thi hackathon do Binance tài trợ ở San Francisco vào cuối tháng 10 để chứng minh cho mọi người thấy mối nguy hiểm của deepfake. Video fake này sử dụng công nghệ AI mô phỏng các nhân vật công chúng có khả năng bị tung tin giả, trở thành flashpoint trong cuộc chiến văn hóa đang diễn ra.

Có nhiều lo ngại về những ảnh hưởng của công nghệ này có thể xảy đến đối với ngoại giao quốc tế, ví dụ, một đoạn video deepfake miêu tả việc Trump tuyên chiến với Nga – khiến các ứng cử viên sáng giá như Facebook, DARPA, Microsoft và Đại học Oxford bỏ ra hàng tỷ đô la đi tìm giải pháp. Một loạt các công ty blockchain như Alethea AI, đang theo dõi, sử dụng cơ sở dữ liệu phi tập trung và cơ sở dữ liệu bất biến của công nghệ để giúp mọi người phát hiện ra các video fake.

Alethea đang cố gắng giải quyết deepfake

Alethea, công ty tạo ra deepfake Changpeng Zhao, đang thiết lập các công cụ trí tuệ nhân tạo để phát hiện deepfake trong thế giới thực, cuối cùng sẽ được đưa vào danh mục blockchain bất biến.

Điều này giúp xây dựng một kho dữ liệu video lớn mà AI có thể sử dụng nó “phát hiện” deepfake, một nhân viên giấu tên của Alethea cho biết. “Để có hiệu quả, một thuật toán hỗ trợ tìm kiếm phải có bộ dữ liệu tốt,” người này nói. Điều đó có nghĩa là công ty cũng tạo ra nhiều deepfake riêng – giống với clip của Changpeng Zhao. Tính bất biến của cơ sở dữ liệu đảm bảo rằng nó không thể bị giả mạo.

Alethea đang tập trung vào việc xây dựng một bộ dữ liệu với nội dung video liên quan đến thao tác nhanh nhạy, khiến các máy móc khó phát hiện hơn.

“Thông thường, nếu bạn bắn một khẩu súng, mặt của bạn sẽ nhăn lại hoặc sẽ có một số biểu hiện khác. Một deepfake không thực sự thể hiện được những biểu hiện đó”, nhân viên giấu tên cho hay.

Alethea cũng đang nghiên cứu việc giáo dục người dùng về công nghệ. Gaming app hiện đang trong giai đoạn thử nghiệm kín, được thiết kế để hướng dẫn mọi người về cách mà công nghệ cơ bản này tạo ra deepfake và cách phát hiện chúng trực tuyến. Alethea nói rằng, mặc dù mắt thường không thể nhìn ra những deepfake phức tạp nhất được tạo ra một cách tinh vi (như quốc gia dân tộc). Tuy nhiên, một thành viên cho biết điều này phần nào cũng giúp cộng đồng cảnh giác hơn với các deepfake, thứ đang được sản xuất một cách dễ dàng và rẻ mạt, cũng như đang dần trở nên phổ biến.

“Có thể trong 10 hoặc 15 năm nữa, nó sẽ không còn thích hợp nữa. Nhưng hiện tại, tôi nghĩ điều quan trọng nhất vẫn là chúng ta phải hành động,” thành viên của nhóm chia sẻ.

Amber Video tạo ra vân tay kỹ thuật số

Trong khi Alethea tập trung vào hỗ trợ tìm kiếm và giáo dục, Amber Video – nền tảng được Ethereum hậu thuẫn dưới sự giám sát của cựu giám đốc truyền thông của DARPA, ông David Doermann – đang quan tâm đến việc “lấy dấu vân tay”, đây là phương pháp mã hóa hashing video tại nguồn trước khi kết nối với blockchain. (Hashing biểu thị dữ liệu dưới dạng mã chữ – số không thể bắt chước hoặc giả mạo.)

Bạn có thể tin vào tính chân thực của video và [biết] rằng không có gì bị thay đổi,” Shamir Allibhai, CEO của Video Amber chia sẻ. “Nếu dấu vân tay không khớp thì có nghĩa là điều gì đó đã bị thay đổi.”

Allibhai cho biết, lấy dấu vân tay tại nguồn đảm bảo rằng các video là bản gốc, ngay cả khi bạn cắt và ghép chúng lại với nhau.

“Ví dụ có một mẩu tin tức, trong đó nói về một video tin tức dài năm phút; có thể có 20 soundbites và 15 shot B-roll. [Với phần mềm của Amber Video], mỗi yếu tố đó sẽ duy trì dấu vân tay bằng mọi cách cho đến khi phân phối”.

Không chỉ các phương tiện truyền thông mới có thể sử dụng công nghệ này. “Ngoài ra còn có một Body Cam gắn trên người cảnh sát trong một giờ và quay lại một vụ nổ súng kéo dài 15 phút. Khi khởi tố, Body Cam sẽ là bằng chứng. Nhưng bởi vì chúng tôi đang trong quá trình hashing – ngay cả khi bạn chỉ chia sẻ 15 phút – 15 phút đó duy trì một link mã hóa đến bản ghi trong một giờ. Bạn không cần phải tin bất kỳ ai cả,” Allibhai nói.

Nhưng công nghệ này có những hạn chế nhất định. Đáng chú ý nhất, “vì những dấu vân tay đó được gửi đi trực tiếp khi video đang được ghi lại,” Allibhai khuyên rằng camera nên được kết nối với internet mọi lúc. Nếu không, video sẽ tải lên ngay khi kết nối internet được khôi phục – sau đó sẽ có sự khác biệt giữa timestamp được ghi lại và timestamp trên blockchain.

Allibhai cho rằng đây không phải là một vấn đề lớn. “Công nghệ deepfake chưa đạt đến trình độ mà có thể tạo ra nhiều sự giả mạo đáng tin cậy trong vài giây,” anh nói.

Trong mọi trường hợp, Amber Video có kế hoạch bán công nghệ của mình cho các công ty lớn và cơ quan thực thi pháp luật, nơi có camera an ninh kết nối internet và có nhiều stakeholder phức tạp giải quyết tranh chấp. Nhưng các cảnh tự quay, như các video về vụ nổ súng của cảnh sát thường lan truyền rộng rãi trên mạng, sẽ khó tải lên hơn khi không có kết nối ổn định.

Axon, một công ty sản xuất Body Cam để thực thi pháp luật, nói rằng đó là “một sự nghiên cứu về blockchain”, nhưng chưa được triển khai. Axon tin chắc rằng công nghệ này sẽ tự đứng vững mà không cần đến blockchain. Video được hashing theo các tiêu chuẩn mã hóa do chính phủ Hoa Kỳ quy định và không thể chỉnh sửa video cũng như siêu dữ liệu. “Các đoạn video tiếp theo, các bài viết hoặc các bản sao được chia sẻ đều là sản phẩm phái sinh của bản gốc. Video gốc không bao giờ thay đổi,” nhóm báo chí cho biết.

Hy vọng rằng điều này sẽ ngăn Deepfake Trump tuyên chiến với Deepfake Putin.

• Truyền thông Trung Quốc khẳng định phần lớn các công ty Blockchain nước này đều chỉ là cường điệu
• Trung Quốc sẽ áp dụng blockchain vào hệ thống tín dụng xã hội của mình?

Thùy Ngân

Tạp chí Bitcoin | Decrypt