Bạn đọc có thể xem lại Bên ngoài Bong bóng Bitcoin Phần 1, Phần 2 và Phần 3.
“Bạn nghĩ đến bong bóng Bitcoin những năm 90 và tất cả cơ sở hạ tầng to lớn mà chúng ta khai thác từ nó,” Dixon nói. “Về cơ bản bạn đang nói đến hiệu ứng đó và thu nhỏ nó lại thành kích cỡ của một ứng dụng.”
“Bitcoin giờ đây là một chương trình bug bounty chín tuổi trị giá hàng triệu đô-la, và không có một ai từng hack được nó. Nghe như một bằng chứng đầy thuyết phục phải không nào.”
Kể cả những chuyển động mã hóa phân quyền còn có các node chủ chốt của mình. Đối với Ethereum, một trong các node đó là trụ sở Brooklyn của một tổ chức có tên là ConsenSys, được thành lập bởi Joseph Lubin, người tiên phong đầu tiên của Ethereum. Vào tháng 11, Amanda Gutterman, Giám đốc marketing 26 tuổi tại ConsenSys, đã dẫn tôi đi một vòng. Trong vài phút đầu khi đi cùng nhau, cô ấy định mời tôi một cốc cà phê nhưng lại phát hiện ra máy pha cà phê ở trong bếp cạn kiệt không còn gì. “Làm sao chúng ta có thể sửa đổi internet trong khi chúng ta còn không thể pha được cà phê? Cô ấy nói với một tiếng cười.
Được đặt trong công nghiệp Bushwick, một hòn đá đã được ném ra từ pizza mecca của Roberta, “các trụ sở” dường như là một cụm từ lạ lẫm. Cửa trước được trang trí bởi các hình vẽ graffiti và các stitcker; bên trong; cầu thang dường như được nâng cấp từ thời tổng thống Coolidge. Chỉ khoảng ba năm tuổi, mạng lưới ConsenSys hiện tại đang có hơn 500 nhân viên trên 28 quốc gia, và tổ chức này chưa bao giờ kiếm được một đồng từ vốn đầu tư mạo hiểm (venture capital). Với tư cách là một tổ chức,
onsenSys không hoàn toàn phù hợp với các loại thông thường: Về cơ bản nó là một công ty, nhưng nó có những nhân tố giống với các tổ chức phi lợi nhuận và tập hợp những người làm chung. Mục tiêu chung của các thành viên trong ConsenSys đó là củng cố và mở rộng Ethereum blockchain. Hộ hỗ trợ các nhà phát triển thiết lập các phần mềm ứng dụng và công cụ mới cho nền tảng, một trong số đó là MetaMask, một phần mềm tạo ra địa chỉ Ethereum của tôi. Nhưng họ cũng đưa ra những dịch vụ tư vấn cho các công ty, tổ chức phi lợi nhuận hay chính phủ mà đang tìm cách để hội nhập hợp đồng thông minh của Ethereum vào các hệ thống của họ.
Sự thử thách thực sự của công nghệ Blockchain – như nhiều cuộc khủng hoảng online trong những năm gần đây – sẽ xoay quanh vấn đề về đặc điểm nhận dạng. Ngày nay danh tính kỹ thuật số của bạn được phân tán qua hàng ta, thậm chí là hàng trăm các trang mạng khác biệt: Amazon có thông tin thẻ tín dụng là lịch sử mua hàng của bạn; Facebook biết hết những bạn bè và gia đình bạn; Equifax duy trì lịch sử tín dụng của bạn. Khi bạn sử dụng bất kỳ loại dịch vụ nào trong số trên, bạn đang yêu cầu sự cho phép để mượn một trong số các thông tin về bản thân bạn để thực hiện một nhiệm vụ: đặt hàng một món quà Giáng Sinh cho chú của bạn; lên Instagram để xem ảnh bữa tiệc văn phòng từ tối qua. Tuy nhiên tất cả các phân đoạn khác nhau của danh tính của bạn đều không thuộc về bạn; chúng thuộc về Facebook cùng Amazon và Google; những nơi tự do bán một phần của thông tin của bạn cho những người làm quảng cáo mà không phải xúc phạm đến bạn. Tất nhiên là bạn được tự do để xóa những tài khoản đó nếu bạn muốn, và nếu bạn dừng việc lên Facebook, Zuckerberg và các cổ đông của Facebook sẽ không còn kiếm được tiền từ việc cho thuê thông tin của bạn cho các khách hàng thực sự của họ. Nhưng danh tính Facebook và Google của bạn không thể mang đi theo được. Nếu bạn muốn tham gia vào một mạng lưới đầy hứa hẹn khác mà bị ảnh hưởng bởi Russian bots, bạn không thể tách mạng xã hội của mình khỏi Twitter và gửi nó vào một dịch vụ khác. Bạn phải thiết lập lại mạng lưới từ đầu (và thuyết phục tất cả những người bạn của bạn làm điều tương tự).
Những người truyền giáo của Blockchain nghĩ rằng toàn bộ sự tiếp cận này là một sự lạc hậu. Bạn nên sở hữu một danh tính kỹ thuật số của riêng mình – bao gồm tất cả mọi thứ từ ngày sinh của bạn đến mạng xã hội của bạn bè và lịch sử mua hàng của bạn – và bnj nên được tự do trong việc cho mượn một phần của danh tính đó cho những dịch vụ mà bạn thấy phù hợp. Giả sử danh tính đó không dựa trên các giao thức internet nguyên bản, và giả sử sự khó khăn trong việc quản lý dữ liệu phân tán ở giai đoạn trước Bitcoin, sự định dạng của danh tính “tự hiệu quả” này– như đã được nói – là một sự bất khả thi về mặt thực hành. Giờ đây nó là một mục tiêu có thể đạt được. Một số dịch vụ dựa trên công nghẹ Blockchain đang cố gắng đối mặt với vấn đề này, bao gồm cả hệ thống nhận dạng mới có tên là uPort được tách ra từ ConsenSys và một hệ thống khác có tên Blockstack hiện tại đang dựa trên nền tảng Bitcoin. (Tim Berners-Lee đang dẫn dắt một sự phát triển của một hệ thống tương đương, có tên là Solid, nhưng nó cũng sẽ cho người dùng quyền kiểm soát dữ liệu của họ.) Các giao thức cạnh tranh này đều có những cơ cấu khác nhau, nhưng chúng cùng chia sẻ một tầm nhìn về cách mà danh tính hoạt động trên một internet phân quyền thực thụ.
Điều gì có thể ngăn một tiêu chuẩn về nhận dạng danh tính dựa trên công nghệ Blockchain mới khỏi việc đi theo Cycle của Tim Wu, có phải thứ tưởng tự đã khiến Facebook có được vị trí thống trị như ngày hôm nay? Có thể không hề có thứ nào cả. Nhưng hãy tưởng tưởng đến cách mà sự nối tiếp sẽ được thể hiện trên thực tế. Ai đó thiết lập một giao thức mới để xác định mạng xã hội của bạn qua Ethereum. Nó có thể đơn giản như danh sách các địa chỉ khác của Ethereum; nói cách khác; đây là những địa chỉ công khai của những người mà tôi thích và tin tưởng. Cách xác định mạng xã hội của bạn này có thể thành công và thay thế hoàn toàn các hệ thống đóng mà dùng để xác định mạng lưới của bạn trên Facebook. Có lẽ một ngày nào đó, tất cả mọi người trên hành tinh này sẽ sử dụng tiêu chuẩn đó để sắp đặt những kết nối xã hội của họ, cũng như tất cả mọi người trên internet đang sử dụng TCP/IP để chia sẻ dữ liệu. Nhưng kể cả nếu hình thức mới của danh tính này trở nên phổ biến, nó sẽ không thể đưa ra những cơ hội tương tự cho việc lạm dụng và thao túng bạn thấy ở các hệ thống đóng trở thành những tiêu chuẩn mặc nhiên. Tôi có thể cho phép dịch vụ như kiểu Facebook sử dụng bản đồ xã hội của mình để lọc tin tức hay tin đồn hoặc âm nhạc cho tôi, dựa trên các hoạt động của bạn bè của tôi, những nếu dịch vụ đó làm tôi khó chịu, tôi có thể tự do thử các lựa chọn khác mà không phải thay đổi switching costs. Một tiêu chuẩn danh tính mở có thể đem đến cho người thường cư hội để bán sự quan tâm của họ cho người trả giá cao nhất, hoặc chọn cách giữ nó hoàn toàn ở bên ngoài thị trường.
Gutterman gợi ý rằng một hệ thống cùng loại có thể được áp dụng vào nhiều các hình thức quan trọng về danh tính hơn nữa, như dữ liệu chăm sóc sức khỏe. Thay vì lưu trữ, bọ gien của bạn trên máy chủ thuộc về các công ty tư nhân. Thay vào đó thông tin sẽ được lưu trữ bên trong kho dữ liệu cá nhân. “Có rất nhiều tổ chức mà tôi không muốn họ xem được những dữ liệu đó, nhưng có lẽ tôi muốn quyên góp dữ liệu này cho một nghiên cứu y học,” cô ấy nói. “Tôi có thể dùng ID tự quyền theo Blockchain của mình [cho phép] đến một nhóm để sử dụng chứ không phải ai khác.” Hoặc tôi có thể bán nó ở chỗ này và cho nó đi ở chỗ khác.
Cấu trúc token có thể đưa đến cho tiêu chuẩn danh tính theo Blockchain một khía cạnh bổ sung bên cạnh những tiêu chuẩn đóng như của Facebook. Qua sự quan sát của các nhà phê bình, những người dùng ddiern hình trên nền tảng mạng xã hội tạo ra hầu hết nội dung mà không cần đến sự bội thường, trong khi các công ty đang nắm bắt tất cả các giá trị kinh tế từ nội dung thông qua bán quảng cáo. Một mạng lưới xã hội dựa trên token ít nhất có thể đưa đến cho những người tiếp nhận mới một chút hành động, thưởng họ cho sự lao động trong việc khiến cho một nền tảng mới trở nên hấp dẫn. “Nếu một người nào đó thực sự có thể tìm ra một phiên bản của Facebook mà cho phép người dùng sở hữu một phần của mạng lưới và được trả tiền,” Dixon nói, “thì điều này có thể sẽ khá là hấp dẫn.”
Liệu những thông tin này được an toàn trong một blockchain phân quyền hơn là đằng sau bức tường lửa phức tạp của những công ty khổng lồ như Google hay Facebook>? Trong khía cạnh này, câu chuyện Bitcoin thực chất mang tính bài học: Nó có thể không bao giờ đủ ổn định để vận hành như một loại tiền tệ, nhưng nó có đưa a những bằng chứng thuyết phục về một cuốn sổ cái phân tán có thể được đảm bảo như thế nào “Hãy nhìn vào giá trị vốn hóa thị trường của Bitcoin hoặc Ethereum: 80 tỷ USD, 25 tỷ USD, hay gì cũng được,” Dixcon nói. “Điều này có nghĩa là nếu bạn xâm nhập thành công vào hệ thống, bạn có thể bỏ chạy với hơn một tỷ đô-la. Bạn có biết “bug bounty” là gì không? Có ai đó nói rằng, “Nếu bạn hack được hệ thống, tôi sẽ cho bạn một tỷ đô-la.” Và giờ đây Bitcoin đã là một bug bounty 9 tuổi trị giá hàng tỷ đô-la rồi và chưa ai hack được nó cả. Phải nói rằng đây là một bằng chứng khá là thuyết phục.”
Độ bảo mật bổ sung có thể sẽ xuất phát từ bản chất phân quyền của những giao thức danh tính mới này. Trong hệ thống nhận dạng của Blockstack, thông tin chính xác về danh tính của bạn – liên kết xã hội và lochj sử mua hàng của bạn – có thể sẽ được lưu trữ online. Blockchain đơn giản sẽ cung cấp các chìa khóa bảo mật mã hóa để mở thông tin đó và chia sẻ với các nhà cung cấp tin cậy khác. Một hệ thống với một kho chứa tập trung với dữ liệu cho hàng trăm nghìn người dùng – thứ được các chuyên gia gọi là “honey pots” (mắt ong) – là một thứ rất cuốn hút trong mắt các hacker. Bạn muốn làm gì hơn: ăn cắp hàng trăm nghìn lịch sử tín dụng bằng cách hack vào hàng trăm nghìn chiếc máy tính cá nhân riêng lẻ và lục lọi xung quanh cho đến khi bạn tìm được dữ liệu chính xác trên mỗi máy? Hay chỉ cần hack vào một “honey pot” trên Equifax và bỏ đi với số dữ liệu tương đương chỉ trong vài giờ đồng hồ? Như Gutterman đã nói, “Đó là sự khác biệt giữa việc ăn trộm một ngôi nhà và ăn trộm cả ngôi làng.”
Đa số cấu trúc Blockchain được hình thành từ những tiên đoán về việc nó sẽ bị lạm dụng như thế nào một khi nó tìm được lượng khán giả rộng hơn. Đây là một phần thuộc vào sức cuốn hút và quyền lực của nó. Blockchain di chuyển năng lượng các bong bóng đầu cơ bằng cách cho phép chia sẻ token rộng rãi giữa những người ủng hộ nền tảng. Nó bảo vệ trước bất kỳ cá nhân hoặc nhóm nhỏ nào đang nắm quyền kiểm soát toàn bộ cơ sở dữ liệu. Sự mã hóa của nó được thiết kế để bảo vệ trước sự giám sát bang hoặc danh tặc. Ở đây Blockchain thể hiện một sự tương đồng với các hiến pháp chính trị: Nguyên tắc của nó được đặt ra với một sự chú ý đến việc các nguyên tắc đó được khai thác như thế nào trong tương lai.
Được tạo ra từ tính tự do vô chính phủ trong Bitcoin và các loại tiền mã hóa khác; cộng đồng giờ đây đầy rẫy các từ ngữ và cách diễn đạt (“tự quyền”) nghe như là chúng có thể trở thành một khẩu hiệu cho một số tập hợp quân dân ở Motana vậy. Và dù vậy trong khả năng bứt phá sự tập trung quyền lực và khám phá ra những hình thức ít-độc quyền hơn của chủ sở hữu, ý tưởng của Blockchain đưa đến khả năng thuyết phục cho những ai muốn phân phối tài sản một cách công bằng hơn và phá vỡ các thỏa thuận của kỷ nguyên kỹ thuật số.
Tầm nhìn thế giới của Blockchain cũng có tính tự do trong trường hợp nó đưa ra các giải pháp không chính thức cho các tư bản vượt mức như sự độc quyền về thông tin. Nhưng để tin tưởng blockchain không có nghĩa là phải tuân thủ theo nguyên tắc, nếu nguyên tắc đó được đặt ra với những mục tiêu bổ sung. Ví dụ như Brad Burnham gợi ý rằng các nhà quản lý nên thuyết phục mọi người có “quyền sở hữu một kho dữ liệu cá nhân,” nơi tất cả các khía cạnh khác nhau của danh tính online của họ có thể được lưu trữ. Nhưng chính phủ không nên bị yêu cầu thiết lập các giao thức nhận dạng này. Chúng có thể được phát triển trên công nghệ Blockchain, nguồn mở. Nói một cách logic, kho dữ liệu cá nhân có thể là một sự hỗ trợ đích thực: được thiết kế như trí tuệ thông thường, được tài trợ bởi nhừng người đầu cơ token, được hỗ trợ bởi chính quyền quản lý.
Giống với internet nguyên bản, Blockchain là một ý tưởng với những khả năng thiết thực mà đồng thời thu hút các khao khát bồng bột và lạc hậu của chủ nghĩa tư bản. Chúng ta đã dành bốn năm đầu online trên một thế giới được định nghĩa bởi các giao thức mở được chi phối bởi các cấu trúc đống và dữ liệu độc quyền. Chúng ta đã học được nhiều từ lịch sử này để ủng hộ giả thuyết về việc mở tốt hơn là đóng, ít nhất là nơi các vấn đề “lớp lót” được kết nối. Nhưng chúng ta không hề có con đường dễ dàng để quay lại thời kỳ của giao thức mở. Một số giao thức internet cứu tinh thế hệ mới có thể sẽ không được phát triển từ nghiên cứu của Bộ Quốc phòng, như cách mà internet thế hệ đầu tiên đã làm gần 50 năm trước.
Đúng vậy, công nghệ Blockchain có vẻ như là trường hợp tệ nhất của chủ nghĩa tư bản có tính chất đầu cơ, và nó là cả một sự thử thách để hiểu được. Nhưng điều thú vị về những giao thức mở đó là chúng có thể được lái đến những hướng đi mới mẻ bởi những người khám phá ra và chinh phục chúng trong giai đoạn đầu của mình. Ngay lúc này, hy vọng duy nhất về một sự nổi dậy của đặc tính giao thức mở nằm ở công nghệ Blockchain. Việc nó có được như sự hứa hẹn của những người theo chủ nghĩa dân chủ hay không phụ thuộc vào những người tin tưởng và ủng hộ nền tảng, những người dám tiếp nhận quyền chỉ huy, như Juan Benet nói, từ những người tiên phong online trước đó, Nếu bạn nghĩ rằng internet không vận hành trong sự hiện diện của nó, bạn sẽ không thể thay đổi hệ thống thông qua những suy nghĩ chớp nhoáng và các quy định của FCC được. Bạn phải cần đến các code mới.
