Trong không gian tiền điện tử, scam đã trở thành tâm điểm kể từ khi ICO bùng nổ. Không có quá nhiều thay đổi, ngoại trừ một cộng đồng siêng năng hơn.
Nếu đã tham gia vào không gian crypto được một thời gian, thì chắc hẳn những trò scam không còn quá xa lạ đối với bạn nữa. Các dự án khét tiếng như Bitconnect, OneCoin và CentraTech đã trở nên quá quen thuộc đối với các nhà đầu tư nhẹ dạ cả tin, vì họ đã bị những dự án đó đánh lừa, để rồi mất đi một số tiền khá lớn.
Nhưng phải làm thế nào để chúng ta biết được một dự án crypto là hợp pháp hay chỉ là một vụ scam?
Không có phương pháp cụ thể và chính xác nào để có thể xác định xem một dự án có phải là thật hay không. Tuy nhiên, có một vài cách mà các nhà đầu tư có thể tự trang bị cho mình để có thể đưa ra phán đoán thông minh và hợp lý nhất.
Các loại crypto scam
Hiện nay có rất nhiều kiểu scam khác nhau, vì vậy việc nắm bắt và hiểu rõ về chúng sẽ giúp chúng ta phòng tránh và kịp thời đề phòng.
Exit scam
Thật không may, exit scam lại là một trò gian lận được biết đến nhiều nhất vì một lý do.
Trong thời kỳ bùng nổ ICO, exit scam trở nên quá phổ biến. Những người sáng lập sẽ cường điệu hóa về dự án của họ, và biến mất ngay sau khi các nhà đầu tư giao tiền cho họ.
Thông thường, các loại scam này được tạo ra dưới vỏ bọc của các kế hoạch Ponzi, lợi dụng các nhà đầu tư hiện có để tiếp tục nhân rộng số nạn nhân. Thật không may, những trò gian lận có thể sẽ rất khó phát hiện nếu người tiếp thị đó lại là một người đồng nghiệp của bạn. Cả OneCoin và BitConnect đều là minh chứng rõ ràng nhất cho thấy mức độ thành công của thủ đoạn này, khi đã huy động được 4 tỷ đô la và 2,6 tỷ đô la.
Tuy nhiên, các mưu kế khác cũng có thể được sử dụng, như trong trường hợp của CentraTech, công ty đã sử dụng các dịch vụ marketing của Floyd Mayweather và DJ Khaled để bán dịch vụ của mình. Vụ việc đã đi đến hồi kết khi cả hai bị cáo buộc với SEC về những hành vi sai trái của mình.
Sàn giao dịch cũng chính là mảnh đất “nuôi dưỡng” các exit scammer. Vào năm ngoái, CEO IDAX đã biến mất cùng với quỹ người dùng nhưng vẫn có một số người tin rằng cái chết của CEO Quadriga Gerald Cotten là bịa đặt và rất có thể đây chính là một phần của exit scam.
Các vụ scam trên Twitter
Các vụ scam Twitter thường xuất phát từ việc một leader trong ngành nỗ lực kêu gọi mọi người gửi crypto cho mình.
Những vụ scam này không nhất thiết nhắm tới người trong ngành crypto. Cầu thủ bóng đá Paris Saint-Germain Kylian Mbappé đã nhiều lần trở thành mục tiêu của những kẻ scammer với mục đích sử dụng tên tuổi của anh để phục vụ cho mục đích của chúng, bao gồm cả việc tài khoản Twitter của anh bị hack.
Phishing Scam
Nói chung, phishing scam nhằm mục đích khiến người dùng cấp quyền truy cập của mình cho những kẻ lừa đảo. Trong thế giới crypto, đây có thể chính là khóa riêng tư đối với ví của bạn hoặc để có thể dễ dàng đăng nhập vào tài khoản của bạn. Những scammer sẽ tự nhận là đại diện chính thức của một công ty hoặc một dự án hợp pháp nào đó.
Gần đây, phishing scam đã trở nên phức tạp hơn rất nhiều.
Chuyên gia bảo mật crypto Harry Denley gần đây đã tweet một cảnh báo về sự nguy hiểm của việc sử dụng trình tạo mã QR đối với địa chỉ Bitcoin. Thay vì tạo code cho địa chỉ bạn cung cấp, họ sẽ tạo code cho địa chỉ của chính những scammer và một khi tiền được gửi đến đó, họ không thể lấy lại được.
Các cách để phát hiện ra scam
Mặc dù những scammer nổi tiếng trong việc tạo ra những dự án hợp pháp, có một số bài học đã được rút ra từ các âm mưu trước đây có thể giúp bạn tránh những cạm bẫy tương tự.
Ai là người đứng sau dự án?
Các nguyên tắc ẩn danh và quyền riêng tư là bất di bất dịch trong không gian crypto, nhưng khi nói đến việc giao tiền, tốt hơn hết là bạn nên biết bạn đang giao dịch với ai. Công ty nghiên cứu, cùng với những người sáng lập và đội ngũ lãnh đạo của họ. Hãy kiểm tra các trang LinkedIn của họ và tìm kiến trên Google để tìm hiểu xem có dấu hiệu đáng ngờ nào không.
Bạn cũng nên tìm hiểu xem công ty đó có được đăng ký trong một môi trường pháp lý đáng tin cậy hay không. Ở một số quốc gia, giám đốc công ty được yêu cầu tiết lộ các chức vụ đã từng nắm giữ trước đây. Thông thường, những thông tin này cũng có thể giúp ích rất nhiều, giúp chúng ta biết được liệu trước đó công ty có bị phá sản hay không.
Nếu bạn đang được tiếp cận trên phương tiện truyền thông xã hội, đặc biệt bởi những người tuyên bố có liên quan đến dự án hoặc sáng kiến crypto khác, thì hãy kiểm tra hồ sơ thật cẩn thận. Rất nhiều nhà sáng lập hoặc nhà lãnh đạo dự án sẽ dẫn link tới các kênh truyền thông xã hội của họ tại trang web của công ty, vì vậy đây là cách đơn giản nhất để kiểm tra chéo nếu trùng khớp.
Đừng bao giờ trao khóa riêng tư của bạn cho bất kỳ ai dù họ có hứa hẹn điều gì đi chăng nữa. Nếu ai đó yêu cầu bạn gửi crypto của mình cho họ để đối lấy lợi nhuận lớn hấp dẫn, thì khả năng cao là khi bạn gửi số tiền đó đi, nó sẽ không quay về với bạn đâu.
Đối tác
Từ “đối tác” có xu hướng bị vứt bỏ trong không gian tiền điện tử, khi các dự án thành công dựa trên danh tiếng của các thương hiệu nổi tiếng.
Một vài trong số đó là vô hại, chẳng hạn như nhiều dự án tuyên bố hợp tác với AWS hoặc Microsoft Azure, trên thực tế, họ chỉ đơn giản là khách hàng. Tuy nhiên, trong trường hợp của CentraTech, công ty đã bị bắt khi tuyên bố hợp tác với Visa, điều này đã một phát ngôn viên của công ty thẳng thừng từ chối .
Trong một mối quan hệ đối tác thực sự, cả hai bên đều sẽ sẵn sàng xác nhận sự tồn tại của bên còn lại. Nếu một dự án nhỏ tuyên bố hợp tác với một thương hiệu nổi tiếng hơn, thì chúng ta cần tìm kiếm xem liệu điều này có được xác thực từ cả hai phía hay không. Nếu không có bất cứ thông tin nào trên trang web của công ty, bạn cũng có thể tìm kiếm trên Twitter hoặc các kênh xã hội khác để xem liệu sự hợp tác đó có tồn tại hay không.
Với cách làm tương tự, sự chứng thực của người nổi tiếng cũng không thể khẳng định được rằng dự án đó có hợp pháp hay không. Trong nhiều trường hợp, những thông tin này cần được kiểm tra kỹ lưỡng hơn. Sau sự sụp đổ của CentraTech, các nhân vật nổi tiếng khác như Steven Seagal cũng đã phải đối mặt với các cáo buộc liên quan đến các dự án crypto đáng ngờ.
Kiểm tra báo chí
Báo chí crypto bị ngập tràn những thông cáo báo chí có phí hoặc các bài đăng được tài trợ không được tiết lộ. Nhiều dự án sẽ tận dụng điều này để coi đó là bằng chứng cho sự phổ biến của chúng.
Như một phần của bất kỳ bài tập chuyên sâu nào, cần phải xem xét kỹ lưỡng các loại bài báo chí về một dự án để xem liệu chúng có được viết một cách khách quan hay được xuất bản như một phần của chiến dịch PR.
Mặc dù PR không có gì sai, nhưng một bài đánh giá khách quan từ bên thứ ba độc lập sẽ có trọng lượng hơn, từ đó giúp xác định dự án đó có xác thực hay không.
Khi nào “to the moon”?
Nếu ai đó nói với bạn rằng một khoản đầu tư cụ thể sẽ giúp thu về lợi nhuận đảm bảo hoặc token sẽ to the moon, radar scam của bạn sẽ ngay lập tức được chiếu sáng.
Đơn giản là vì không có thứ gì được gọi là lợi nhuận được đảm bảo, tất cả các quyết định đầu tư của bạn đều có một mức độ rủi ro nhất định. Điều này các đúng hơn trong ngành công nghiệp crypto.
Tất cả những điều này đều hướng tới việc đưa những lời khuyên chân thành đến bạn – hãy nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi đưa ra bất kỳ quyết định nào.
Bạn không thể tự mình chứng minh scam hoàn toàn, nhưng ít nhất bạn cũng có thể khiến những scammer phải điêu đứng, khó có thể lừa được tiền của mình.
- Scammers tung ra kế hoạch lừa đảo ‘ETH 2.0 PoS Mining’ tinh vi
- Scammer mạo danh Bill Gates và Microsoft để đánh cắp BTC và crypto thông qua giveaway giả trên Youtube
Hạnh Bùi
Theo Cryptobriefing
